Jesteśmy głęboko świadomi naszej roli w łańcuchu dostaw

Właściciele firmy ASAJ mocno, konsekwentnie od wielu lat, stawiają na długofalowy rozwój i budowanie pozycji firmy na rynku. W ramach realizacji strategii spółki został zakończony projekt centralizacji logistyki i budowy Centrum Dystrybucji z nowoczesnymi rozwiązaniami. W najnowszym wywiadzie o Centrum Dystrybucji opowiada Kamil Kulma, dyrektor zarządzający ASAJ.

Panie Dyrektorze, skąd decyzja o budowie Centrum Dystrybucji i centralizacji logistyki? Jakie przesłanki zdecydowały o realizacji tak dużego projektu przez spółkę?

Zawsze byliśmy głęboko świadomi naszej roli w łańcuchu dostaw. Jako dystrybutor, a przede wszystkim partner biznesowy naszych klientów – jesteśmy odpowiedzialni za niezawodne i terminowe dostarczanie niezbędnych im komponentów. Własny, duży i efektywnie działający magazyn pozwala zabezpieczyć odpowiednią ilość towarów z szerokiej oferty asortymentowej różnych producentów, dopasowanej do oczekiwań wielu grup odbiorców. Kolejnym, coraz większym wyzwaniem, jest sprawne dostarczenie magazynowanych towarów w serwisie dopasowanym do konkretnego segmentu rynku.

W ASAJ prowadzimy wnikliwą obserwację poszczególnych grup naszych klientów i głęboko analizujemy zakres oferty, warunki handlowe oraz serwis logistyczny. Efektem tego jest znajomość specyfiki każdego segmentu odbiorców, co pozwala nie tylko trafnie odpowiadać na ich obecne potrzeby. Lecz także prognozować te, które dopiero się pojawią. Właśnie ta wiedza była katalizatorem znaczących zmian w organizacji, w tym decyzji o budowie Centrum Dystrybucji.  

Szeroka zmiana w podejściu do zarządzania sprzedażą, która nastąpiła w ostatnich latach, pozwoliła nam na dość dynamiczny rozwój firmy. Umożliwiła nam penetrację i nawiązanie współpracy z nowymi segmentami rynku, co jednocześnie przyczyniło się do poszerzania oferty asortymentowej. Skłoniła nas również do odważnego myślenia o ekspansji obejmującej zasięgiem cały kraj. Zarówno jedno, jak i drugie wymagało i wymaga dużego wyzwania w obszarze handlowo-zakupowym i operacyjno-logistycznym. O ile pierwszy obszar przeszedł zmiany optymalizujące, to system logistyczny wymagał gruntownej przebudowy niosącej za sobą znaczną inwestycję finansową.

Do czasu uruchomienia nowego Centrum Dystrybucji, ASAJ posiadał zdecentralizowany system magazynowy. Dostawy do klientów i filii docierały z czterech magazynów regionalnych. W świetle planów spółki – magazyny te musiałyby być regularnie powiększane, lecz niestety obiekty, w których się mieściły, nie były skalowalne. Ponadto utrzymywanie stałej dostępności towarów z błyskawicznie rosnącej oferty generowałoby duże zaangażowanie środków finansowych. Niebagatelne koszty wynikałyby również z powielania funkcji zarządczych, organizacyjnych czy kontrolnych, jak też z samego utrzymania rozbudowanej infrastruktury magazynowej. Szczegółowy rachunek ekonomiczny bezwzględnie wskazywał na konieczność centralizacji logistyki i budowę Centrum Dystrybucji.

Budowa Centrum Dystrybucji to zapewne długi i złożony proces. Na czym polegały przygotowania do projektu? Co należało ustalić i jakie czynności podjąć przed przysłowiowym wbiciem łopaty w ziemię?

Okres analiz i przygotowań był dłuższy od samego procesu budowy… Hm, a może właśnie dlatego budowa trwała tak krótko, ponieważ przygotowania były tak szczegółowe i dokładne?

Kompetencje logistyczne budowaliśmy w firmie już od dawna. Zbieraliśmy dane i informacje o innowacyjnych rozwiązaniach logistycznych, analizowaliśmy już istniejące w firmie, budowaliśmy relacje ze specjalistami w tej dziedzinie, obserwowaliśmy wpływ logistyki na rozwój różnych przedsiębiorstw. Do projektu przystąpiliśmy, dysponując solidną wiedzą i z przekonaniem, że w obecnych realiach rynkowych to właśnie dobrze rozwinięta logistyka pozwala budować przewagę konkurencyjną i jest jednym z głównych obszarów decydujących o tempie rozwoju firmy.

Rozpoczynając ten projekt, zadaliśmy sobie pytania: jakie korzyści ma on przynieść, co konkretnie chcemy osiągnąć, wznosząc procesy logistyczne na zupełnie nowy poziom? Odpowiedzi na te pytania są silnie skorelowane ze strategią firmy, gdyż ona wprost określa konkretne wyzwania wszystkim obszarom firmy, w tym logistyce.

Założyliśmy więc przede wszystkim, że Centrum Dystrybucji musiało być przygotowane na magazynowanie odpowiedniej masy towarowej, przy zamierzonym, w ujęciu kilkuletnim, wzroście sprzedaży.

Rozwój sprzedaży w nowych, nieobsługiwanych segmentach rynkowych będzie miał niewątpliwie duży wpływ na poszerzanie oferty, tym samym uruchomi znaczny wzrost liczby SKU, zarówno w strefach magazynowania, jak i kompletacji. Specyfika firmy jako dystrybutora decyduje o bardzo dużej skali rozdrobnionych wysyłek, do wielu punktów odbioru. Ta sama specyfika wymaga utrzymywania bardzo wysokiej dostępności towarów i osiągania krótkich czasów dostawy – a do tego niezbędna jest odpowiednia powierzchnia magazynowa i efektywne jej wykorzystanie. Obsługa tak różnorodnych klientów, wysyłek i kanałów sprzedaży, w tym e-commerce, wymaga wypracowania błyskawicznych i niezawodnych procesów oraz umiejętności elastycznego zarządzania nimi. Wszystkie te postulaty udało się przełożyć na konkretne rozwiązania zastosowane w naszym nowym obiekcie. Ich opracowanie we współpracy z najlepszymi ekspertami w branży wypełniło ponad rok przygotowań, których efektem był szczegółowy projekt wnętrza magazynu z podziałem na strefy wraz z wyposażeniem, rozłożeniem produktów, zastosowaną technologią, mapami procesów etc. Do ostatniego etapu planowania włączyliśmy generalnego wykonawcę prac budowlanych – firmę specjalizującą się w realizacji obiektów logistycznych, która rozumiejąc nasze założenia, wsparła nas w optymalizacji projektu budynku i infrastruktury pomocniczej. Budowę rozpoczęliśmy na początku czerwca 2021 r. i już w pierwszych dniach maja 2022 r. wysłaliśmy z nowego Centrum Dystrybucji pierwszą wysyłkę do naszego klienta.

Słysząc o tak czasochłonnych przygotowaniach, możemy spodziewać się, że w obiekcie zastosowano szereg innowacyjnych rozwiązań. Proszę o nich opowiedzieć i wyjaśnić, czym ten magazyn różni się od innych?

Przy planowaniu infrastruktury, zarówno logistycznej, jak i budowlanej, poza przesłankami o których mówiliśmy wcześniej, podejmowaliśmy decyzje, analizując przede wszystkim efektywność operacyjną oraz kosztową możliwych zastosowań i planowanych procesów.

Magazyn jest obiektem o łącznej powierzchni przekraczającej 7000 m² i wysokości 12 m, gdzie wysokość składowania to 10 m. Cztery bramy odpowiadają za przyjęcia towarów, pięć za wydania. Bezpośrednio za bramami zarezerwowaliśmy blisko 1000 m² na otwarte dwie strefy przyjęć, pięć stref wydań towaru oraz strefę komasacji i przygotowania do wysyłki. Pozostała część magazynu przeznaczona jest dla stref magazynowania i kompletacji oraz dla specjalnej strefy przewijania kabli i przewodów.

Największą strefą pod względem objętości jest strefa regałów wysokiego składowania o pojemności 9600 miejsc paletowych. Strefa na poziomie zero jest strefą kompletacji towarów, powyżej poziomu zero – jest miejscem składowania zapasu. Kompletacja towarów prowadzona jest przez pracowników magazynu za pomocą niskich, zwrotnych wózków platformowych.

Kolejnym obszarem jest miejsce magazynowania kabli i przewodów o małej średnicy bębna. Strefę obsługuje indukcyjny wózek VNA, który wyposażony jest w identyfikację miejsca składowania systemem GPS. Wózek porusza się w strefie zamkniętej linią indukcyjną, dzięki czemu praca w tym miejscu jest stosunkowo bezpieczna dla operatora unoszącego się wraz z kabiną maszyny na wysokość 8 m. Wózek, dzięki opcji wideł teleskopowych, obsługuje podwójne rzędy regałów typu Double-Deep.

Przy strefie VNA znajduje się wydzielone pomieszczenie o powierzchni 800 m², wyposażone w urządzenia do przewijania bębnów i konfekcjonowania kabli i przewodów. Miejsce wyposażone jest w kilka różnego rodzaju maszyn, używanych wymiennie w zależności od przekroju kabla i wagi nośnika. Urządzenia, szczególnie do pracy z nośnikami gabarytowymi, działają w opcji półautomatycznej ze sterowaniem zdalnym. Pomieszczenie połączone jest czterema bramami z placem składowym o powierzchni blisko 2500 m², na którym magazynowane są kable o dużych przekrojach i na nośnikach o znacznych rozmiarach. W tym miejscu magazynowane są również pozostałe towary wielkogabarytowe.

Kolejna strefa to strefa magazynowania i kompletacji produktów o małej i średniej objętości. Zastosowana tu technologia – system automatycznego magazynowania AutoStore, zdecydowanie wyróżnia nasz obiekt wśród innych tego typu. Jest to druga w Polsce instalacja tego nowoczesnego rozwiązania.

System AutoStore to zamknięty blok magazynowy o aluminiowym szkielecie wypełnionym plastikowymi pojemnikami. Zastosowana konstrukcja znacznie ogranicza konieczność posiadania dużego obszaru składowania towarów. Na górze instalacji, tuż pod konstrukcją dachową, pracują roboty, które odpowiedzialne są za wyjęcie odpowiedniego pojemnika zawierającego dany towar z bloku i dostarczenie go do windy podawczej. Podobnie jest w drugą stronę, gdzie robot odpowiada za odebranie przygotowanego do magazynowania pojemnika i umieszczenie go w odpowiednim miejscu. Blok wyposażony jest w windy, które dostarczają pojemnik na poziom zero, wprost do portów wydaniowych, gdzie pracownik magazynu pobiera wskazaną przez system ilość produktów. Algorytm odpowiada za kolejność przygotowywanych wydań oraz tak steruje robotami, aby towary były magazynowane w odpowiednich miejscach, uwzględniając ich rotację. Ma to duży wpływ na wydajność kompletacji całego systemu. Instalacja cechuje się wysoką niezawodnością. W przypadku usterki jednego bądź kilku robotów jeżdżących – system pomimo niższej wydajności nadal pracuje. Gdy roboty muszą naładować swoje baterie, podjeżdżają samodzielnie do portów ładujących i, co warto podkreślić, zużycie energii przez robota nie przekracza zużycia zwykłego domowego odkurzacza. Przy wykorzystaniu pozyskanej energii z zamontowanej na dachu instalacji fotowoltaicznej można śmiało nazwać system AutoStore – „zielonym”.

Nasza instalacja wyposażona jest w 14 robotów jeżdżących, dwie windy zakończone portem wydaniowym oraz jedną windę zakończoną portem przyjęciowym. Blok magazynowy jest w stanie pomieścić 18 000 pojemników, z czego w chwili obecnej pracujemy na 12 500 czynnych jednostkach. Cały system jest przygotowany do zwiększania objętości bloku, włączania nowych robotów czy też instalacji dodatkowych portów. Możemy również dowolnie dzielić pojemniki dla towarów o niskiej ilości magazynowanej. System charakteryzuje się bardzo wysoką wydajnością i już na etapie wdrożenia osiągnął kilkukrotnie większą liczbą skompletowanych linii na godzinę w porównaniu ze strefą kompletacji tradycyjnej.

Nad prawidłową pracą poszczególnych stref Centrum Dystrybucji, poprawnym działaniem poszczególnych procesów, czuwa system WMS, który integruje i zarządza wszystkimi operacjami.

Magazyn projektowany był zgodnie z najbardziej rygorystycznymi normami bezpieczeństwa NFPA, wyposażony jest w system tryskaczy, automatyczne systemy powiadamiania jednostek ratunkowych i pożarowych. System monitoringu zewnętrznego oparty jest na nowoczesnych kamerach termowizyjnych. System kamer wewnętrznych przygotowany jest do integracji z systemem WMS, a następnie do śledzenia przygotowania wysyłki na każdym etapie procesu.

Na tym musimy skończyć, gdyż zapewne nie sposób wymienić wszystkich drobniejszych a ciekawych rozwiązań w tym wywiadzie.

Brzmi to imponująco. Jakie zatem są cele na najbliższe miesiące i czego możemy się spodziewać w przyszłości?

Jeśli chodzi o logistykę, to w najbliższym okresie mamy jeszcze dużo do zrobienia. Musimy dokończyć przemieszczanie towarów z byłych magazynów regionalnych oraz przenieść do Centrum Dystrybucji obsługę kolejnych grup klientów. Równocześnie czeka nas optymalizacja oraz dalsze modelowanie procesów i doprowadzenie do oczekiwanej wydajności systemu jako całości. Te działania pozwolą nam osiągnąć założoną jakość serwisu logistycznego i standard obsługi. W kwestii dalszej przyszłości to niewątpliwie będziemy konsekwentnie realizować strategię rozwoju, o której już nieco wspominałem. O kolejnych kamieniach milowych będziemy informować na bieżąco.

Dziękuję za rozmowę
Małgorzata Kozińska