Małe instalacje OZE – produkcja i moc zainstalowana

• Produkcja energii elektrycznej w małych instalacjach wykorzystujących odnawialne źródła energii w 2020 r. utrzymywała się na poziomie zbliżonym do roku poprzedniego – wynika z raportu Urzędu Regulacji Energetyki.
• Liczba wytwórców w małych instalacjach OZE na koniec 2020 r. wyniosła 765. Łącznie posiadają oni 898 źródeł.
• Źródła wodne straciły pozycję lidera ze względu na moc zainstalowaną na rzecz fotowoltaiki.
• Znaczący spadek produkcji energii elektrycznej dotyczył wiatru i biomasy.
• Najwięcej energii ogółem w 2020 r. sprzedali wytwórcy z instalacji wykorzystujących hydroenergię.

Do grupy małych instalacji zaliczane są instalacje o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 50 kW i mniejszej niż 500 kW. Natomiast do kategorii mikroinstalacji zaliczają się najmniejsze instalacje OZE o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej do 50 kW.

Małe źródła OZE w strukturze produkcji energii elektrycznej

Struktura produkcji energii elektrycznej w Polsce na przestrzeni ostatnich pięciu lat (2016-2020) ulega nieznacznym, lecz zauważalnym zmianom. Na koniec ubiegłego roku moc zainstalowana wszystkich odnawialnych źródeł w systemie elektroenergetycznym wynosiła prawie 10 GW, z czego:

• w małych instalacjach OZE (od 50 do 500 kW) zainstalowanych było ponad 183 MW – 0,37%
• w mikroinstalacjach (do 50 kW, w tym także prosumenckich) ponad 3 GW – 6,09%
• w dużych instalacjach OZE (powyżej 500 kW) było 6,8 GW – 13,84%.

Liczba małych instalacji OZE

Na koniec 2016 r. wytwórców w małych instalacjach OZE w Polsce było 428. Po pięciu latach ich liczba zwiększyła się o blisko 79 proc. – na koniec 2020 r. wyniosła 765. W porównaniu z 2019 r., kiedy to funkcjonowało 697 wytwórców, nastąpił wzrost o prawie 10 proc. Dla porównania – wytwórców w mikroinstalacjach, w tym prosumenckich, mamy już prawie 460 tys.

Zobacz także: Mikroinstalacje OZE w 2020 r.

Fotowoltaika wyprzedza wodę pod względem mocy zainstalowanej

Jak wynika z raportu, w 2020 r. wytwórcy produkowali energię łącznie w 898 źródłach (jeden wytwórca może posiadać kilka źródeł). Nastąpił wzrost tych instalacji o 81 względem 2019 r., gdy łączna moc zainstalowana wynosiła prawie 163 MW (wzrost o 20,3 MW rdr.). Najwięcej było małych źródeł wykorzystujących energię wody (343), a ich moc zainstalowana to 51,96 MW (w 2019 roku był to rodzaj źródła o największej mocy zainstalowanej: 51,5 MW). W 2020 r. źródła wodne straciły pozycję lidera ze względu na moc zainstalowaną na rzecz fotowoltaiki –  liczba tych źródeł wzrosła od 2019 r. z 247 do 328 (wzrost o prawie 33 proc), a ich moc zainstalowana z 47,5 MW do 66,86 MW (wzrost o blisko 41 proc.).

Wytwórcy w małych instalacjach OZE (765 podmiotów) w minionym roku wyprodukowali ponad 340 GWh energii elektrycznej, z czego sprzedawcom zobowiązanym sprzedali nieco ponad 66 proc. (225 GWh), a sami zużyli lub sprzedali innym sprzedawcom blisko 34 proc. wyprodukowanej przez siebie energii. Produkcja energii w małych instalacjach OZE utrzymuje się zatem na poziomie zbliżonym do 2019 roku.

Najwięcej energii nadal produkuje się z wody

• W 2020 roku najwięcej energii – ponad 146 GWh – wyprodukowały małe elektrownie wodne (były one również liderem w generacji wśród małych źródeł energii w 2019 r. – ponad 158 GWh). Z tego źródła w ubiegłym roku pochodziło 43 proc. energii wytworzonej przez wszystkie małe instalacje OZE (w 2019 – było to 46 proc.). Jednak po raz pierwszy od 2017 roku produkcja energii w małych elektrowniach wodnych spadła  ‒ o 7,2 proc. w porównaniu z  rokiem poprzednim.
• Drugim pod względem generacji źródłem w 2020 r. były biogazownie wykorzystujące biogaz inny niż rolniczy (32 proc. udziału w całej produkcji energii z małych instalacji OZE). Wytworzyły one ponad 107 GWh energii. W generacji energii w tego typu źródłach utrzymuje się tendencja wzrostowa (w porównaniu z 2019 rokiem wytworzyły one o 5,2 proc. energii więcej).
• Na trzecim miejscu – mimo największej mocy zainstalowanej wśród małych źródeł – znalazły się instalacje fotowoltaiczne, w których wytworzono ponad 64 GWh energii ‒ aż o 114 proc. więcej niż w poprzednim roku. Produkcja z tego źródła to 19 proc. generacji ogółem.
• Po rekordowym wzroście produkcji energii z wiatru w 2019 r. (kiedy to nastąpił wzrost wytwarzania aż o 419 proc. w porównaniu z 2018 r.), w ubiegłym roku odnotowano znaczący spadek: o 58,6 proc. rdr.
• Spadek zanotowała również produkcja z biomasy ‒ o 99 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim.

Które źródła zarabiają najwięcej?

Najwięcej energii ogółem w 2020 r. sprzedali wytwórcy z instalacji wykorzystujących hydroenergię (ponad 134 GWh).
Procentowo najwięcej wytworzonej energii sprzedawcy zobowiązanemu sprzedali wytwórcy z instalacji wykorzystujących jako źródło energię wiatru (prawie 94 proc.) oraz hydroenergię (blisko 92 proc.). Z porównania z wynikami uzyskanymi w 2019 roku wynika, że nadal te dwa rodzaje instalacji dominują w odsprzedaży wyprodukowanej energii.
Najmniej energii odsprzedali wytwórcy biomasy ‒ tylko 25,6 proc., podczas gdy w 2019 roku odsetek ten wynosił aż 95 proc.
Porównywalnie do roku poprzedniego kształtuje się odsprzedaż energii uzyskanej z instalacji fotowoltaicznych ‒ 55 proc. (wobec 50 proc. w 2019 r.) oraz biogazowni ‒ 32 proc. (wobec 28 proc. w 2019 r.). Oznacza to, że nadal najwięcej energii na własne potrzeby zużywają właśnie wytwórcy w małych źródłach biogazowych (68 proc.) oraz fotowoltaicznych (45 proc).

RE na podstawie danych URE