Kontrola kinkietów i plafonów – 8 miało wady konstrukcyjne

UOKiK nadzoruje rynek i wraz z Inspekcją Handlową dba o to, aby w ręce konsumentów trafiały tylko bezpieczne oprawy oświetleniowe – wykonane zgodnie z wymaganiami obowiązującymi na terenie Unii Europejskiej, a także z zastosowaniem parametrów technicznych określonych w stosownych normach zharmonizowanych.

• UOKiK skontrolował 25 modeli opraw oświetleniowych.
• 8 miało wady konstrukcji – głównie nieodpowiednie zabezpieczenia przed porażeniem prądem.
• W przypadku 6 modeli stwierdzono również niezgodności formalne. Szczegóły w raporcie z kontroli.

Kontrole opraw oświetleniowych została podjęta ze względu na sygnały napływające od konsumentów oraz z rynku, a także z uwagi na powszechność stosowania tego rodzaju sprzętu elektrycznego.

Wojewódzkie inspektoraty IH w Białymstoku, Katowicach, Łodzi, Poznaniu, Rzeszowie, Warszawie i Wrocławiu od lutego do czerwca 2024 r. sprawdziły oznakowanie oraz dokumentację 25 opraw oświetleniowych do użytku wewnętrznego – przede wszystkim opraw ściennych (kinkietów) oraz sufitowych (plafony).

Wszystkie produkty zostały również zweryfikowane w laboratorium badawczym. Eksperci sprawdzili zastosowane rozwiązania konstrukcyjne, zwłaszcza ochronę przed dostępem do części pod napięciem i ryzykiem porażenia prądem.

Kontrole przeprowadzono w 11 sklepach detalicznych i u 10 sprzedawców hurtowych. 4 przedsiębiorców prowadziło również sprzedaż internetową. 7 opraw pochodziło z Polski, 18 z Chin.

Inspektorzy skontrolowali, czy oprawy mają:

• sporządzoną prawidłowo deklarację zgodności,
• dane identyfikacyjne producenta/importera,
• informacje identyfikujące produkt,
• znak CE,
• poprawną instrukcję w języku polskim.

Niezgodności formalne stwierdzono w 6 z 25 opraw. W 3 przypadkach oprawy miały więcej niż jedną niezgodność.

• 2 modele – nieprawidłowy znak CE, nieczytelny przez zbyt mały rozmiar (mniej niż 5 mm).
• 1 model – nieprawidłowa deklaracja zgodności (Efekt: brak dowodów, że producent sprawdził, czy produkt spełnia obowiązujące wymagania prawne i techniczne).
• 1 model – brak pełnych danych producenta (Efekt: utrudniony kontakt z podmiotem odpowiedzialnym za wprowadzenie produktu do obrotu.
• 1 model – brak informacji warunkujących bezpieczne użytkowanie.
• 4 modele – niepełne informacje warunkujące bezpieczne użytkowanie (Efekt: konsument nie ma pełnej wiedzy, jak bezpiecznie korzystać z produktu, a nieprawidłowe użycie może stwarzać ryzyko).

Laboratorium badawcze sprawdziło: oznakowanie produktu informacjami określonymi przez normę, np. cechowanie, czyli deklarowane przez producenta parametry wyrobu, które powinny być niezmywalne i trwale na nim umieszczone, konstrukcję – poprowadzenie przewodów wewnątrz oprawy, prawidłowość złącz i mocowań, ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym – dostęp do części pod napięciem, wytrzymałość mechaniczną osłon.

Wyniki badań laboratoryjnych opraw oświetleniowych

5 modeli – niezgodne z normą oznakowanie, np.:

• brak oznaczenia mocy w miejscu widocznym po zamontowaniu oprawy,
• zbyt małe, a przez to nieczytelne symbole (Efekt: brak czytelnych informacji może skutkować nieprawidłowym użyciem).

8 modeli – nieprawidłowości konstrukcyjne

• głównie nieodpowiednie zabezpieczenia przed porażeniem prądem użytkownika, takie jak pojedyncza izolacja i dostęp do części czynnych pod napięciem (Efekt: ryzyko porażenia prądem).

Na 6 przypadków opraw z niezgodnościami formalnymi oraz błędami w oznakowaniu jeden przedsiębiorca podjął skuteczne działania naprawcze, pozostali przedsiębiorcy również mają taką możliwość.

Przypadki 8 modeli opraw z błędami konstrukcyjnymi mogą zakończyć się nałożeniem kar – w 3 sprawach IH skierowała już do Prezesa UOKiK wnioski o wszczęcie postępowań administracyjnych wraz z aktami kontroli, a w pozostałych 5 przypadkach trwają jeszcze działania wojewódzkich inspektoratów.

Obowiązujące stawi kar

Za wprowadzenie do obrotu przez producenta bądź importera oprawy oświetleniowej niezgodnej
z wymaganiami (np. pod względem konstrukcyjnym) grozi kara do 100 tys. zł.
Za każdą niezgodność formalną, np. brak danych producenta/importera, grozi kara do 10 tys. zł.
Za brak oznakowania CE grozi kara do 20 tys. zł.
Niebezpieczny produkt zgłaszany jest przez UOKiK do unijnego systemu Safety Gate RAPEX – aby nie
trafił w ręce europejskich konsumentów.

RE na podstawie UOKiK