Najwięksi wytwórcy energii elektrycznej. Struktura podmiotowa rynku

10/05/2024
linia energetyczna wysokiego napięcia

Struktura podmiotowa hurtowego rynku energii elektrycznej

  • W 2023 roku wytwórcy wprowadzili do sieci 159,1 TWh energii elektrycznej.
  • Spadają wskaźniki koncentracji rynku dotyczące energii wprowadzonej do sieci.
  • PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. miała największy udział w wytwarzaniu energii elektrycznej.
  • Rośnie znaczenie Orlen S.A. pod względem energii wprowadzonej do KSE.

W 2023 r., podobnie jak w latach poprzednich, grupa kapitałowa PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. miała największy udział w rynku energii w podsektorze wytwarzania energii elektrycznej. Jednak udział tej grupy zmniejszył się o ponad 8 punktów procentowych wobec 2022 r. Zmiana ta jest wynikiem istotnego zmniejszenia produkcji energii elektrycznej brutto w 2023 r. w porównaniu z 2022 r. pochodzącej z paliw kopalnych, które dominują w strukturze wytwarzania energii w PGE.

Grupa PGE utrzymywała nadal pozycję lidera na rynku sprzedaży do odbiorców końcowych.

Rok 2023 był kolejnym rokiem, kiedy w sektorze wytwarzania rosło znaczenie grupy kapitałowej Orlen S.A. pod względem energii wprowadzonej do KSE.

Wytwórcy energii elektrycznej w 2023 roku
Udział grup kapitałowych w wolumenie energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w latach 2022-2023 (przy uwzględnieniu struktury podmiotowej wg stanu na 31 grudnia 2023 r.).
Do grupy „Pozostali wytwórcy” zaliczono zarówno wytwórców funkcjonujących w grupach
kapitałowych (np. Azoty, E.ON, FORTUM), jak i wytwórców działających samodzielnie na rynku wytwarzania energii elektrycznej, tj. poza grupami kapitałowymi. Wzrost udziału w 2023 r. tej grupy wytwórców wynika z istotnego wzrostu wytwarzania w instalacjach fotowoltaicznych.

Wskaźniki udziałów rynkowych największych wytwórców

Wskaźnik udziału rynkowego trzech największych podmiotów, mierzony według energii wprowadzonej do sieci (uwzględniającej ilość energii dostarczonej przez wytwórców bezpośrednio do odbiorców końcowych), w 2023 r. istotnie spadł i wyniósł 61,4 proc. (spadek o 7,1 punktu procentowego w porównaniu z 2022 r.).

Wyraźny trend spadkowy, kolejny rok z rzędu, utrzymywał też wskaźnik udziału trzech największych wytwórców w mocy zainstalowanej – spadek o 8,5 puntu procentowego. W gronie trzech największych wytwórców, skupionych w grupach kapitałowych w badanym 2023 r., byli: PGE Polska Grupa Energetyczna S.A., ENEA S.A. i Orlen S.A.
Wytwórcy grupy kapitałowej TAURON Polska Energia S.A. uplasowali się po raz pierwszy od wielu lat na czwartej pozycji.

Z kolei pod względem ilości wprowadzonej do sieci energii elektrycznej, w 2023 r. podobnie jak w 2022 r., do grupy trzech największych wytwórców należeli ci, którzy skupieni są w trzech największych grupach kapitałowych: PGE Polska Grupa Energetyczna S.A., ENEA S.A. i Orlen S.A.
Wymienieni wytwórcy odpowiadali za prawie 2/3 produkcji energii elektrycznej w kraju.

wskaźniki koncentracji na rynku wytwarzania energii elektrycznej w 2023 roku
Udziały w rynku i stan koncentracji podsektora wytwarzania
Dla wszystkich podmiotów działających w sektorze wytwarzania, które są objęte obowiązkiem statystycznym, z uwzględnieniem mocy zainstalowanej i energii wprowadzonej do sieci ze źródeł wiatrowych i wodnych. Przy obliczeniu wskaźników udziału rynkowego trzech największych podmiotów oraz wskaźników HHI, zarówno według energii wprowadzonej do sieci, jak i według mocy zainstalowanej, uwzględniono strukturę podmiotów według stanu na 31 grudnia badanego roku.

Wieloletni trend spadkowy, dotyczący w szczególności wskaźników HHI, mierzonych według mocy
zainstalowanej oraz według wolumenu energii wprowadzonej do sieci (uwzględniającej ilość energii
dostarczonej przez wytwórców bezpośrednio do odbiorców końcowych) w 2017 r. uległ istotnej
zmianie, której intensywność obserwuje się również w 2023 r.

Wskaźniki koncentracji (według mocy zainstalowanej oraz według energii wprowadzonej do sieci) kolejny rok utrzymywały tendencję spadkową (oba spadły o prawie 16 proc w 2023 r. wobec 2022 r.).

Warto zauważyć, że wskaźnik ten liczony dla energii wprowadzonej do sieci w 2023 r. zmniejszył wartość na tyle, że stopień koncentracji na rynku wytwarzania zmienił się z wysokiej na średnią. Z kolei wskaźnik koncentracji liczony dla mocy zainstalowanej mieścił się nadal w przedziale średniej koncentracji na rynku wytwarzania.

Do spadków obu wskaźników koncentracji w 2023 r. wobec 2022 r. przyczynił się przede wszystkim wzrost produkcji energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, małych, rozproszonych, w krajowym bilansie produkcji tej energii. Inną przyczyną spadków są zmiany organizacyjne dokonane w sektorze wytwarzania.

Zobacz także: Sprawozdanie URE za 2023 rok

RE na podstawie danych URE

Zapisz się na bezpłatny newsletter