Najwięksi wytwórcy energii elektrycznej. Wysoki stopień koncentracji rynku

W 2022 r., podobnie jak w latach poprzednich, grupa kapitałowa PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. miała największy udział w rynku energii w podsektorze wytwarzania energii elektrycznej. Grupa ta, w badanym okresie, utrzymywała również pozycję lidera na rynku sprzedaży do odbiorców końcowych. W 2022 r., w porównaniu z 2021 r., wzrosło znaczenie grupy kapitałowej Orlen pod względem energii wprowadzonej do KSE.
- W 2022 r. grupy energetyczne wprowadziły do sieci 162,7 TWh energii elektrycznej.
- Stopień koncentracji na rynku wytwarzania energii elektrycznej jest nadal wysoki, jednak z roku na rok nieznacznie obniża się.
W gronie trzech największych wytwórców pod względem mocy zainstalowanej, skupionych w grupach kapitałowych w 2022 r., byli nadal:
- PGE Polska Grupa Energetyczna S.A.
- ENEA S.A.
- TAURON Polska Energia S.A.
Dysponowali oni w sumie prawie połową mocy zainstalowanych.
Z kolei pod względem ilości wprowadzonej do sieci energii elektrycznej, z grupy trzech wymienionych wytwórców wyparty został przez PKN Orlen S.A. – TAURON Polska Energia S.A.:
- PGE Polska Grupa Energetyczna S.A.
- ENEA S.A.
- PKN Orlen S.A.

(przy uwzględnieniu struktury podmiotowej według stanu na 31 grudnia 2022 r.). Do grupy „pozostałych wytwórców” zaliczono zarówno wytwórców funkcjonujących w grupach kapitałowych
(np. Azoty, E.ON, Polenergia, FORTUM, E.ON), jak i wytwórców działających samodzielnie na rynku wytwarzania
energii elektrycznej tj. poza grupami kapitałowymi.
RE na podstawie danych URE
Warto zaznaczyć, że w 2022 r. wytwórcy z grupy PKN Orlen S.A. znacząco umocnili swoją pozycję na rynku wytwarzania energii elektrycznej m.in. w związku z przejęciem w swoje struktury wytwórców z grupy kapitałowej PGNiG S.A.

CZYTAJ TAKŻE: Autokonsumpcja a efektywność instalacji fotowoltaicznej
Wskaźniki udziałów rynkowych największych wytwórców
Wskaźnik udziału rynkowego trzech największych podmiotów, mierzony według energii wprowadzonej do sieci (uwzględniającej ilość energii dostarczonej przez wytwórców bezpośrednio do odbiorców końcowych), w 2022 r. nieznacznie spadł i wyniósł 66,1 proc. (spadek o 1 punkt procentowy w porównaniu do 2021 r.). Wyraźny trend spadkowy kolejny rok z rzędu utrzymywał się dla wskaźnika udziału trzech największych wytwórców w mocy zainstalowanej – spadek o 6,2 punktu procentowego.

Wskaźnik Herfindahla-Hirschmana (HHI) określany jest jako suma kwadratów indywidualnych udziałów w rynku
wszystkich przedsiębiorstw tworzących daną gałąź: HHI > 5 000 – koncentracja bardzo wysoka, HHI od 1 800 do 5 000 –
koncentracja wysoka, HHI od 750 do 1 800 – koncentracja średnia, poniżej 750 – niska koncentracja
RE na podstawie danych URE.
Wieloletni trend spadkowy, dotyczący w szczególności wskaźników HHI, mierzonych według mocy zainstalowanej oraz według wolumenu energii wprowadzonej do sieci (uwzględniającej ilość energii dostarczonej przez wytwórców bezpośrednio do odbiorców końcowych), w 2017 r. uległ istotnej zmianie, której intensywność obserwuje się również w 2022 r. Wskaźnik koncentracji według mocy zainstalowanej kolejny rok utrzymywał tendencję spadkową (co oznacza spadek o prawie 16 proc. w 2022 r. wobec 2021 r.), zaś ‒ według energii wprowadzonej do sieci, po lekkim wzroście ponownie spadł (o 5 proc. wobec 2021 r.).
Wskaźnik ten liczony dla energii wprowadzonej do sieci w 2022 r., utrzymywał wartość pozwalającą na stwierdzenie, że stopień koncentracji na rynku jest wysoki. Z kolei, wskaźnik koncentracji liczony dla mocy zainstalowanej mieści się nadal w przedziale średniej koncentracji na rynku wytwarzania.
Przedstawione dane odzwierciedlają dynamikę produkcji energii elektrycznej paliw kopalnych oraz różnych źródeł odnawialnych. Do spadków obu wskaźników koncentracji w 2022 r., wobec 2021 r., przyczynił się w głównej mierze wzrost produkcji energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, małych, rozproszonych, w krajowym bilansie produkcji tej energii. Inną przyczyną spadków są zmiany organizacyjne dokonane w sektorze wytwarzania.
Zobacz także: Sprawozdanie URE za 2022 rok
RE na podstawie danych URE